بسم الله الرحمن الرحیم
در مورد تاثیر بازی در تربیت کودک صحبت شد حالا باید ببینیم چه اسباب بازیهایی می تواند مفید و یا مضر باشد از باب مقدمه باید گفت که کودک تخیل بسیار قوی دارد با اسباب بازیش زندگی می کند و برای آن بسیار ارزش قائل است مثلا برای عروسکش زندگی قائل است و به او غذا می دهد با او حرف می زند و....
خلاصه باید گفت :کودک با اسباب بازی زندگی را یاد می گیرد مفاهیم و رنگها و چیزهای دیگر را یاد می گیرد.
حالا که نقش اسباب بازی معلوم شد صفات یک اسباب بازی خوب اینگونه است :
1-خود کودک بازی کند نه اینکه اسباب بازی بازی کند و کودک تماشا کند پس تمام اسباب بازیهای کوکی و باطری دار از این جهت اسباب بازی خوبی نیست .
2- اسباب بازی به کودک جهت می دهد پس اسباب بازیهایی که پیامهای منفی دارند نمی تواند مناسب باشد مثل عروسکهای باربی که الگو بودن یک زن بد حجاب بی حیا را به فرزند می دهد و یا اسباب بازیهایی که ترانه یا موسیقی همراه دارد و اصلا مناسب نیست که ذهن پاک کودک را با این چیزها پر کنیم .
3-اسباب بازی خوب نباید زود خراب شود و باید استحکام لازم را داشته باشد تا اعتماد به نفس کودک پایین نیاید .
4- اسباب بازی باید باعث فکر کردن و رشد تخیل یا آشنایی کودک با مفاهیم مختلف مثل رنگها وغیره شود مانند آجر های پلاستیکی که کودک روی هم می چیند و مثلا خانه ای درست می کند .
5-متناسب سن فرزند باشد (اینکه روی اسباب بازی نوشته باشد مناسب چه سنی است خیلی اعتبار ندارد ) اگر برای کودک خیلی سخت باشد مثل بعضی جورچین ها که برای بزرگترها هم سخت است اعتماد به نفس او را کم می کند .و اگرخیلی ساده باشد کودک را به فکر کردن وادار نمی کند .
6- اسباب بازی بهتر است خیلی گران نباشد تا از خراب شدن آن او را سرزنش نکنید همچنین اینکه پدر یا مادر برای او اسباب بازی بسازند (مثلا از چوب تفنگی درست کنند ) بسیار برای کودک شیرین و لذت بخش خواهد بود .
بسمالله الرحمن الرحیم
در اسلام دستور است که فرزندتان را 7 سال رها کنید تا بازی کند . این دستور نشانگر تاثیر بازی در تربیت کودک است چون اسلام که این همه روی تربیت تاکید دارد همین اسلام دستور به بازی کودک می دهد و بعد می فرماید در 7 سال دوم او را تعلیم دهید و ادب به او بیاموزید و باید فرمانبردار باشد و در 7 سال سوم وزیر و معاون شما باشد آنچه مهم است که بدانیم اینکه این یک روند است که باید طی شود اگر فرزند در سنین کودکی خوب بازی نکند نمی تواند خوب تعلیم ببیند . اینکه می فرماید فرزندتان را رها کنید تا بازی کند منظور این نیست که اصلا به او کار نداشته باشید و او را تربیت نکنید بلکه منظور اینست که تربیت او در این 7 سال عموما با بازی باید همراه باشد و اگر مطلبی بخواهیم به او یاد بدهیم هم در درون همین بازی است و شما هم تجربه کرده اید که کودک در این سن حرف شنوی چندانی ندارد و نمی توان با امر و نهی او را تربیت کرد .
نتبجه گرفتیم که بازی نیاز کودک است و باید به تربیت او کمک کند پس اگر کودکی جنب و جوش لازم را ندارد و بازی نمی کند نشان مشکلی در درون اوست و اگر می بیینیم فرزند ما سروصدا می کند و بازی می کند باید خوشحال باشیم و او را منع نکنیم البته باید رفتار او را مدیریت کنیم که هم بازی کند و هم به کسی آسیب نرساند . نقش اسباب بازیها هم بسیار مهم است که در نوشتاری دیگر به آن خواهیم پرداخت ان شاءالله.
درمورد ادب در گفتار صحبت شد حالا باید به ادب در رفتار بپردازیم : ادب در رفتار رعایت شان و احترام هر کس و هر مکان و زمان و هر چیزی به تناسب خود آن است .
کودک هر چه یاد می گیرد از شما و دیگران یاد می گیرد پس هر چه شما با احترام بیشتری نسبت به اشخاص مختلف رفتار کنید فرزند شما هم همین کار را خواهد کرد پس در اینجا ذکر چند نکته لازم است :
1- پدر و مادر بیشترین نقش را در تربیت فرزند دارند پس در رفتارتان نسبت به همسرتان بسیار دقیق باشید اسلام به مرد می فرماید به زنت بسیار احترام کن و از خطاهای او چشم پوشی کن و شخصیت او را حفظ کن همچنین به زن دستور می دهد که نهایت احترام را از همسرت دریغ نکن همچنین بخاطر اینکه مرد رئیس خانواده است و در تصمیمات مهم خانواده باید حرف آخر را بزند تا نظام خانواده از هم نپاشد تاکید بیشتری به زن در مورد احترام نسبت به شوهر شده تا جایی که در حدیثی آمده : اگر قرار بود انسانی بر انسان دیگر سجده کند باید زن بر شوهرش سجده می کرد . شاید این کلام در اول امر به مذاق خیلی ها خوش نیاید اما تحقیق نشان داده که در خانواده هایی که زنان احترام شوهر را رعایت نکرده اند و یا شوهر توانایی لازم برای اداره خانواده از نظر فکری را نداشته فرزندان موفقی پرورش نیافته اند و این مطلب بسیار مهم است در حالیکه در جامعه به آن توجه نمی شود و در بسیاری از برنامه های تلویزیون مخصوصا طنز ها زن به شوهر بی احترامی می کند و سر او داد می زند و او را از خانه بیرون می کند و این الگو بسیار می تواند خطرناک باشد .
2- به فرزندتان بسیار احترام کنید و برای او شخصیت قائل شوید و اسم او را با احترام صدا بزنید وسایل او را بدون اجازه اش دست نزنید به نقاشی های او و اسباب بازیهای او احترام بگذارید تا او هم برای شما و وسایلتان احترام قائل شود
3- اجازه ندهید کسی به فرزند شما بی احترامی کند یا اسم او را مسخره کند یا او را بزند در این مورد کاملا جدی باشید حتی اگر آن فرد از نزدیکان شما باشد به او بفهمانید که رفتار او تاثیر بدی در شخصیت فرزند شما دارد
4- نقش دوستان بسیار مهم است که در این مورد بعدا ان شاء الله صحبت می کنیم .
بسم الله الرحمن الرحیم
قبلا در مورد ادب در گفتار توضیحاتی دادیم اما یک نکته باقی ماند و آن اینست که اگر فرزند ما از جایی حرف زشتی یاد گرفت چه باید کرد ؟
ابتدا باید بدانید که فرزند شما تمام کلماتی که یاد گرفته از طریق تقلید بوده وقتی می بیند که شما کلمه ای را بکار می برید متوجه می شود چه معنایی دارد و آن را بکار می برد تا شما را متوجه خود کند و بعد منتظر عکس العمل شما می ماند در مورد کلمات زشت هم همینطور است مثلا فرزند شما از تلویزیون کلمه ((دیوانه )) را می شنود همان را بکار می برد تا عکس العمل شما را ببیند اگر شما یکدفعه به او پرخاش کنید یا خیلی برآشفته شوید در حقیقت به او نشان داده اید که این کلمه برای شما بسیار مهم است حالا این فرزند به طور ناخودآگاه هر وقت عصبانی شود یا بخواهد نظر شما را متوجه خود کند این کلمه را تکرار خواهد کرد و به تدریج برای او عادت می شود .
ا
ما چه باید کرد ؟
در این زمان شما باید فقط این کار او را تایید نکنید و نارضایتی خود را با تایید نکردن کلام او و یا با جمله ای ((مثل حرف خوبی نزدی )) البته با لحنی آرام ولی محکم ابراز کنید فرزند اگر ببیند که شما با این کلمه نه عصبانی می شوید و نه به او متوجه می شوید دیگر این حرف را نمی زند اما اگر باز چنین کرد می توانید او را مثلا از یک اسباب بازیش برای ساعاتی محروم سازید و آرام به او بفهمانید برای چه این کار را کرده اید . در خاطر داشته باشید که باید به فرزند زیاد محبت کنید تا نخواهد از این طریق محبت شما را جلب کند.
باید بدانیم که به هر حال کودک ما در برخورد با محیط بیرون کلمات مختلف را یاد می گیرد که بعضی از این کلمات هم ممکن است زشت باشد . پس ما باید طوری با او برخورد کنیم که بتواند بین آنچه یاد گرفته خوب ها را نگه بدارد و بدهای آن را رها کند . باید به کودکمان فرصت آموختن خوبی ها و بدی ها را بدهیم.
در نوشته قبلی در مورد ادب در گفتار صحبت کردیم یکی از موارد آن ادب در سلام کردن است در ابتدا باید بدانیم که آیا سلام کردن برای کودک لازم است یا نه ؟
در جواب باید گفت سلام کردن عملی است که کودک آن را یاد می گیرد و اگر از الگوهایش مانند پدر و مادر نشنیده باشد نمی تواند انجام دهد وقتی فرزند ببیند که پدر یا مادر به هر جا که وارد می شوند یا درون خانه سلام می کنند فرزند هم یاد می گیرد. گاهی دیده می شود مادر فرزند را اجبار به سلام کردن می کند و اگر سلام نکند ناراحت می شود اگر دوست داریم فرزند ما سلام کند باید به او سلام کنیم و اصلا او را اجبار به این کار نکنیم نقل است که پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و اله به همه حتی به بچه ها هم سلام می کردند با این روش همه از ایشان سبقت در سلام را یاد می گرفتند .
اما در مورد جواب سلام : اگر بچه ای که حدود 3 سال یا بیشتر دارد و اگر به او سلام کنند جواب نمی دهد و با دیگران صحبت نمی کند و احساسات خود را بیان نمی کند این نشانه یک مشکل درونی است که باید بررسی شود و در موارد بسیاری این مشکل از تنبیه بدنی و یا تحقیر شدن این کودک ناشی می شود و نشانه بی اعتمادی کودک نسبت به اطرافیان است
البته گاهی کودکان از بزرگسالان خجالت می کشند و مدت زمانی طول می کشد تا با آنها احساس راحتی کنند و شروع به صحبت و گفتگو کنند که این مساله در مورد کودکان مختلف و افراد مقابل آنها متفاوت می شود .
بسم الله الرحمن الرحیم
گفتیم که ادب در گفتار را باید از 3 سالگی فرزند انتطار داشته باشیم اما چگونه ؟
1 - گفتیم کودک با تقلید بیشتر چیزها را یاد می گیرد پس باید پدر و مادر که بهترین الگو و تاثیر گذار ترین الگو هستند خود در گفتار دقیق باشند اینکه در اسلام می بینید اینقدر تاکید شده که زن و شوهر به هم احترام بگذارند بخاطر اینست که فرزند آنها هم دقیقا همین رفتار را یاد می گیرد بخاطر همین است که می بینیم بسیاری از عادات و گفتار ما شبیه پدر و مادرمان است
هر چه مادر در خانه به پدر احترام بگذارد یا پدر به مادر احترام بگذارد به همان اندازه می توانند از فرزند توقع احترام داشته باشند .
در ضمن توجه داشته باشید که کاری نکنید که الگو بودن خود را از دست دهید اگر پدر به جای مادر به کس دیگری از فامیل یا غیر آن احترام بیشتری بگذارد مادر در نظر فرزند پایین می آید همینطور اگر مادر احترام بسیار زیادی برای پدر قائل باشد فرزند هم در گفتار و رفتار به پدر احترام می گذارد .
2 - در گفتارمان به فرزند نهایت احترام را قائل شویم و به او شخصیت دهیم . نام او را با احترام صدا بزنیم و هیچوقت در کلماتمان نسبت به او و دیگران از فحش و کلمات زشت استفاده نکنیم
3 - نگذارید وسایل دیگری همچون تلویزیون و یا دوستان او جای شما را بگیرند در این حالت آنها گفتار فرزند شما را رهبری می کنند کلماتی که در تلویزیون و فیلمهای سینمایی و حتی برنامه های کودک ایرانی گفته می شود می تواند اثر بد روی گفتار او بگذارد سعی کنید فرزند شما خیلی تلویزیون نبیند تا بتوانید خودتان گفتار او را سامان دهید و بهترین گفتار را به او اموزش دهید .
آیا دوست دارید فرزند مودبی داشته باشید ؟
فرزند روزی که به دنیا می آید فقط در حال آموختن است نه مودب است و نه بی ادب مانند زمینی که در آن چیزی کاشته نشده باید ببینیم در
قلب او چه می کاریم .
بچه ها در سالهای اول زندگی بیشتر یادگیرشان از طریق تقلید از بزرگترها و دیگران است با همین کار حرف زدن و بسیاری از اعمال دیگر را یاد می گیرند ادب و بی ادبی را هم همینطور یاد می گیرند برای اینکه بدانیم چگونه می توانیم فرزند مودبی داشته باشیم باید بدانیم ادب چیست و در چه مواردی لازم است پس باید گفت ادب در یک جمله یعنی رعایت احترام متناسب با هر شخص و هر مکان و هر زمان به اندازه لازم آن و در دو مورد تحقق پیدا می کند :
1 - در گفتار : اینکه بدانیم با هر کسی چطور باید صحبت کنیم که احترام او حفظ شود
2 - در رفتار : اینکه بدانیم چه رفتاری مناسب چه جایگاهی است
ادب فرزندان در سنین مختلف متفاوت است و نسبت به مقتضای سن کودک تغییر می کند ولی می توان ادب داشتن را از فرزندان با شروع 3سال بطور جدی انتطار داشت لذا در گفتار بعد راه با ادب شدن فرزندان در گفتار را بررسی خواهیم کرد .
